woensdag 22 april 2015

Tussen kunst & ambacht

Tussen kunst & ambacht

Ateliers, studio's en werkruimtes.
Ik houd ervan.
Alle ideeën die daar geboren worden.
Of die er kunnen worden geboren.

Mijn eerste (deeltijd)jaar van de ambachtelijke opleiding 
keramische technieken zit er alweer bijna op.
Nog twee jaar te gaan!

Ik zal de school missen van de zomer.
Ik houd van de geur van klei, de kunstwerken die overal staan,
 maar vooral ook gewoon van de lokalen zelf.
Van alle materialen en gereedschappen.
De legio aan mogelijkheden.

Alleen krioelt het er altijd van de vele drukdoende mensen.
Dat hoort erbij, maar is ook wel erg jammer...

Want ik wil ergens tussen ambacht en kunst komen.
Dan heb ik rust in mijn hoofd nodig.


Uniek was het dan ook toen afgelopen zaterdag.
Het draailokaal en ovenlokaal ineens leeg waren.

Ik had jullie natuurlijk ook graag het glazuurlokaal, handvormlokaal, opberglokaal 
en het leslokaal willen laten zien. En de diverse werkplekken op de gangen.

Maar deze twee lege lokalen moest ik even op de foto vastleggen.


Wanneer je je ogen tot kiertjes zou knijpen, dan heb je weinig fantasie nodig om je onderstaand plaatje voor te stellen.

De vele pottenbakkers ateliers zoals ze vroeg in Gouda waren.
Mijn oma en vader zijn geboren in Gouda.
Mijn 101 jarige oma had vroeger een oom die pottenbakker was. 


Hoe leuk is het om met deze oeroude techniek, 
nu moderne en unieke dingen te mogen maken!

Laten we hopen dat deze zomer de zon flink gaat schijnen.
Dan kunnen mijn atelierdeuren open en mijn draaischijf naar buiten.


En wat zal het dan lekker rustig zijn!

zondag 19 april 2015

Geluk door toeval

GELUK DOOR TOEVAL

De zon scheen dit weekend en dat was fijn.
Want ik had mij opgegeven voor een tweedaagse cursus: Raku stoken.
Dat opgeven deed ik ergens in januari.
Toen het buiten nog koud en guur was.


Ik had mijzelf dan ook voorgesteld in barre omstandigheden.
Met wanten aan en een dikke gebreide muts op mijn hoofd.
En zo'n zelfgebreide smalle sjaal met kleurtjes om mijn nek.
Buiten met rode wangen strijdend tegen het vuur en de kou!


Ik weet eigenlijk niet waarom die sjaal smal bedacht had.
Ik heb niet eens gebreide wanten, een muts of een sjaal...
Ik heb eerlijk gezegd zo'n ontzettende hekel aan kou.
Dat ik iedere vorm van aanraking ermee vermijd.

Maar ja, zo had ik het mij nu eenmaal voorgesteld.
En ik had het nog een mooi beeld gevonden ook.
Want anders had ik mijzelf immers niet opgegeven...

Gelukkig bleek het een stralend weekend te zijn.


Ik had vrijdag eerst mijn 'gewone' keramiekles.
We moesten uit kleine stukjes klei zelf een wandtegel opbouwen.
Heerlijk vond ik het om al die kleine stukjes op en in elkaar te duwen.

Ik wilde graag drie platte bergen maken.
Maar hoe mooi die bergen in mijn fantasie al waren.
In de praktijk leek het geheel op een hoop platgedrukte klei.
Wat het in feite natuurlijk ook gewoon was...

Wat zou ik graag willen dat ik die beelden in mijn hoofd zou kunnen fotograferen...



Terwijl ik dit typ, weet ik ineens waardoor het komt.
Het is die prachtige poster van 'fine little day'.
Die heeft het deurtje 'naar bergen' in mijn hoofd geopend.


Een paar jaar geleden was ik met mijn lief in Shanghai.
Waar ik een kunstwerk zag dat ik nooit vergeten ben.
Zo gaat dat met kunst en de liefde.
Het kan een onvergetelijke indruk op je maken.

Het betrof een kunstenaar die was opgeleid in de traditionele Chinese schilderkunst. Vol symbolische afbeeldingen van water, bergen, vissen, kraanvogels en dergelijke.




Maar die kunstenaar had zich daar van los gemaakt.
Ik kan het niet goed uitleggen.
Magie valt niet uit te leggen.

Maar die energie spoot in dat museum van de muren af.
Ik werd er maar een klein nietig mensje van.





Maar het punt was dat de bergen niet werden.
Zoals ik die bedacht had.
'Zou je ze niet wat hoger maken?'
Suggereerde mijn docente in het voorbij gaan.
Maar ik dacht ze moeten juist platter.

Er viel nu al niet tegenop te klimmen.
Ik wilde ze platter en met meer diepte erin!

En ik vroeg mij ernstig af.
Waarom ik mij had opgegeven voor die Raku lessen?

Die 's avonds na mijn les zouden zijn
En mijn hele (vrije!) zaterdag


'With a little luck, we can help it out. 
We can make this whole damn thing work out. 
With a little love, we can lay it down. 
Cant you feel the town exploding?'

Wist je dat Raku 'geluk door toeval' betekend?
Ik wist het niet.

Eigenlijk gaat alles wat ik maak over geluk.
Mijn blogs, keramiek, posters of kaarten.
Ach, draait alles niet om geluk?



'Geef mij vuur, geen lucifer natuurlijk, maar passie elk uur.'
Soms moet je zelf je eigen vuurtje aansteken.

Vrijdagavond kregen we theorieles in 'toevallig geluk'.
Daarna was er gelegenheid om je keramiek te glazuren.

De bedoeling was dat je van te voren vijf werken had gemaakt.
Van speciaal klei dat geschikt was voor Raku stoken.
Die je vervolgens biscuit gebakken gehad op 1000 graden.
Het werkstuk moest glad zijn, niet te dun en gelijkmatig.



Nu had ik een paar biscuit gebakken lucky fish en little luck vaasjes snel van mijn plank gegrist voor het weggaan. Allen zeer dun gegoten en visjes met structuur.
Verder stond op school mijn biscuit gebakken taart en ananas.
Te wachten op een glazuur. Ongelijkmatig en met structuur

Ook bij veel hogere temperatuur gebakken (1020 en 1040 graden) en niet gemaakt met Rakuklei. 
Dus dat was vragen om moeilijkheden…
Zeg mij niet waarom. Maar soms is het zoals het is.
Dus smeerde ik alles braaf in met raku glazuur.


De volgende dag begonnen we vroeg.
Het glazuur was droog en de werkstukken gingen buiten 'de ton' in.
Waarna de gasbrander (vlam) erin werd gezet.



Net zolang tot de ton van binnen 1000 graden was.
Daarna werd de keramiek er met een tang uitgehaald.
In de lucht hoorde je het glazuur al 'pingen'.
Door de afkoeling sprong de barstjes (craquelé) in de glazuur.
Wat nu precies de bedoeling is bij Raku stoken.

Daarna werden de werkstukken in een pan met zaagsel gezet.
Van de hitte van het keramiek vloog het zaagsel vanzelf in de fik.


Handje zaagsel erop en heel eventjes fikken.
Daarna snel de deksel erop.
En vervolgens natte handdoeken erop tegen de rookoverlast.


Na een kwartiertje haal je het werkstuk uit de pan.

Bij 'naked raku' sprenkel je er dan voorzichtig water overheen.
Door de afkoeling spat de glazuur er (deels) vanzelf vanaf.
Dit komt omdat bij naked raku je voor het glazuren, eerst een laag kleislib op je werk smeert.
Wanneer de keramiek is afgekoeld, moet je met een mesje de rest van het glazuur eraf peuteren. 
Een vreselijk lastig karwei!

Maar het geluk ligt onder deze glazuur.
Er komt namelijk een prachtige matte marmerachtige naakte huid te voorschijn. 
Vandaar de naam 'naked raku'.



Bij gewone Raku glazuur laat je het keramiek zonder water afkoelen.
Daarna boen je al de zwarte roet aanslag eraf.
Het glazuur blijft glanzend.
Na het boenen kan je pas zien wat het resultaat is!
Ieder werkstuk is uniek en komt anders uit de oven.


Nu had ik helemaal geen voorbedacht plan.
Mijn lucky visjes en vaasjes zijn ook ooit door toevalligheid ontstaan. Maar een beetje zenuwachtig werd ik toch wel…
Zeker omdat de werkstukken (ook die stukken die aan alle voorwaarden voldeden) niet altijd ongeschonden uit de strijd kwamen.

Het bleek net het echte leven.
Netjes leven binnen de kaders geeft geen enkele garantie.


De docent was leuk en de groep deelnemers allervriendelijkst.
Mijn keramiek had minder craquelé, maar ik wist hoe het kwam ;-)


Mooi was die gedeelde passie voor barsten.
Daarnaast scheen de zon!


Natuurlijk vroeg ik mij wel 10x af,
 waarom ik nu ook mijn keramieke taart Raku wilde gaan stoken. 
Zij bestaat niet alleen uit drie lagen.
Iedere laag is ook nog eens een doosje met ieder een eigen deksel.


De lagen heb ik opgebouwd uit platen klei.
Waarin ik eerst een afdruk van vitrage heb gemaakt.
Die heb ik vervolgens in stroken heb gesneden.
Waarna ik ze heb gebogen en in patroon heb gelegd. 

Sommige lagen bestaan dus uit meerdere stroken.
Er zijn dus vele bevestigingspunten.
Op al die punten komt spanning te staan wanneer de klei warm wordt.


In een gewone oven is dit al een 'spannend' werkstuk.
Laat staan als je hem gewoon in 'open' vuur zet

Maar voor een beetje geluk, moet je soms een gokje wagen…

De taart was het laatste object van de dag.
Met een beetje geluk zou zij 'de kers op de taart' zijn!

Op het allerlaatste moment legde ik toch de losse kers er bovenop.
Toen de taart al in de oven stond.


De kers bleek later juist het enige te zijn dat vast zat.
Trots en zwart geblakerd kwam zij uit de oven.
Maar de rest van de taart was helaas in brokken.
Die ik haastig (auw, auw) bij elkaar raapte.


Thuis bleken de taartstukken als een puzzel in elkaar te passen.
Een soort tangram voor volwassenen.
De rode kers bleek na wat poetsen verrassend rood.
Best bijzonder in de keramiek. (Fel rood lukt niet vaak.)
En is nu het knopje van het bovenste doosje.


Zelfs het gaatje waar het kersentakje in moet is open gebleven.
(Dus niet volgelopen met smeltend glazuur.)

Nu nog even wachten op het kersenseizoen.
Zodat ik er een echt takje in kan doen.


Met wat 1 seconde lijm komt alles toch goed.
Want geluk heb je soms ook zelf een beetje in de hand.
Zelfs toevallig geluk.

Want ineens weet ik hoe ik die bergen in mijn hoofd.
Ook in het echt kan maken.
Als platte strakke tegels, maar raku gestookt!


Geen berg te hoog.
Maar eerst de juiste Raku klei kopen!


Want ook toevallig geluk.
Moet je soms een handje helpen.

Fijne week!



Nota bene: 

Jian Guo Xu heet die Chinese kunstenaar trouwens.
Voordat je straks uren zit te googlen over wie ik het nu has.

De eerste songtekst 'little luck' is van Paul McCartney.
Maar dat had je vast al ontdekt.
(Mijn vader draaide de Beatles blauw.)

De tweede songtekst is van Raymond van Groenewoud. Opgegroeid met carnaval vind ik dat nog steeds 't leukste carnavalsnummer ever!

zaterdag 11 april 2015

De Efteling

De Efteling

Als kind was ik al dol op Anton Pieck.
Bij mijn moeder in de boekenkast stond een prentenboek van hem.
Als er niemand thuis was bladerde ik daar graag even doorheen.

Vandaag kocht ik voor één piek (vooruit één euro).
 Een Pieck boek bij de kringloop.
Gewoon uit nostalgie. 

Als kind kon ik bij die tekeningen uren fantaseren,
dat ik een arm zigeunerkind of weesjongen was.
Vreemd genoeg nooit een zigeunerin of weesmeisje.
Meer een Remi of Tom Sawyer (mijn boekenhelden).


Ik weet dat ik ooit als tienjarige meedeed,
 aan een vakantie-activiteitenweek in ons dorp.
Daarbij kon je je eigen (verkleed)kleren leren maken.
Ik wilde graag kleren voor een zigeunerjongetje maken.

Maar uiteindelijk liet mij door de vrijwillige dames overtuigen.
Dat ik beter kleren voor een zigeunermeisje kon maken...
Ik weigerde alleen wel de 'gouden ringetjes' aan mijn hoofddoek.
Want ik wilde dan wel een arm zigeunermeisje zijn!



Ondanks die weigering won ik de eerste prijs op de modeshow.
Die aan het einde van de vakantieweek bleek te zijn.

Tot mijn grote verbazing en die van vele andere kinderen.
Die - ook in mijn ogen - de meest prachtige verkleedkleren aan hadden.
Ik herinner mij een prachtige sneeuwpop met haar trotse moeder,
 en een clown die leuke en bijzondere kunstjes deed op de loper.

Nu begrijp ik dat die pakken waren gekocht in de winkel.
Of in elkaar gezet waren door die enthousiaste moeders.
Dat ik in die week eigenlijk al een 'Remi status' had verworven.
Bij al die vrijwillige dames, die ook nog eens de jury waren.
Met mijn trouwe aanwezigheid, blijmoedige fantasieën, 
zelfgemaakte kleren en het ontbreken van zichtbaar support.

Uit de prachtige cadeautafel koos ik een grote doos viltstiften.
'Dat was gisteren over als troostprijs,' mompelde iemand verbaasd.
Maar ik tekende 's avonds mijn eigen droomwereld ermee.

Ik weet niet hoe vaak ik als kind in de Efteling ben geweest.
Ik weet alleen nog dat ik 'het diorama' geweldig vond.
Met al die kleine huisjes en lichtjes en treinen.

Mijn broer was ook altijd miniatuurhuisjes aan het bouwen,
en landschappen (met oude lakens) aan het maken voor zijn trein.
Maar ik was zelf niet zo van dat gepriegel.

Mijn sprookjeswereld zat meer in mijn hoofd.
Toen ik ouder werd begon ik met sprookjesverhalen schrijven.
Ik schreef daar al eerder een blog over.


Toen mijn eigen kinderen heel klein waren,
 nam ik een jaarabonnement op de Efteling.
Ik was net alleen en moest erop uit met de kinderen.
Iets doen waar zij blij van zouden worden.
Iets doen waarbij ik niet hoefde na te denken.
Mij samen met hen verwonderen.


Dus ging ik zeker wel 10x met hen naar de Efteling :-)
Want dat abonnement moest er wel uit natuurlijk!
Daardoor was wel alle haast en druk eraf.
We hoefde immers niet alles te zien.
Want we gingen het weekend erna gewoon weer opnieuw!

Dus stonden we ons uren te verwonderen over de dansende schoentjes.
Luisterde we het hele sprookje af bij de put van Vrouw Holle.
(Terwijl alle andere kinderen halverwege werden weggetrokken.)
En vroeg ik mij hardop af waar Roodkapje toch woonde?


Als het mooi weer was dan zochten we de speeltuin op.
Dan haalde ik de broodjes en het drinken uit mijn tas.
Want de kinderen weken geen seconde van mijn zijde.

Twee kinderen aan één hand/lijf en één kind in buggy aan de ander.
Dan kan je niet ook nog een dienblad met eten vast houden!
Zelfs naar toilet gaan deden we met z'n vieren...

Dus een dutje doen in het gras zat er niet echt in.


We hielden elkaar overal goed in de gaten.
We gingen vaak en vooral op rustige zaterdagen.
Totdat 'we' niet meer bang waren voor heksen en trollen.
Of voor andere kinderen die zich als dusdanig gedroegen.


Ook gingen we het gevecht aan met prullenbakken.
Eerst degene die 'dankuwel' zeiden.
Van de eerste schrik tot schaterlach!

Tot degene die een echt kanon lieten afschieten...
Van huilen tot ware uitslovers!
Toen had de Efteling haar taak volbracht.


We namen een jaarabonnement op dierentuin Blijdorp.
Die bood weer nieuwe en andere uitdagingen.
Van giraffen en krokodillen tot het spelen met stadse kinderen.
(En het scheelde ruim drie kwartier rijden.)

Maar 1x per jaar bezochten we nog de Efteling.
Zodat ook de allerlaatste heks en trol nog getemd konden worden.



Oh, en toen kwam de dag dat ik samen met mijn nieuwe lief.
En maar liefst zes kinderen.
Zo voorbij het sprookjesbos liep.
Richting de attracties… 

Ik voelde de ogen van het bos in mijn rug prikken.
Verraad, ja dat was het!

Maar ik was zo blij.
Dat iedereen blij was en ik niemand aan mijn rokken had.


Toen pakte de greep van het leven ons.
Geen tijd voor sprookjes.
Laat staan een wit paard.

Geen prins maar wel een paleisje.
Met een stiefmoeder én stiefvader!
En ieder kind zijn eigen paddenstoel.



Zonder kaboutertjes die stiekem schoonmaken of de was doen...
Wel met bergen boodschappen en fruit, maar geen giftige appels.

En kinderen die steeds weer terugkomen. 
Ondanks dat we ze iedere week weer wegbrengen :-)


 Dus het werd weer tijd voor de Efteling.
De regen viel met bakken uit de lucht.
Maar wij gingen zaterdag met z'n achten naar de Efteling.
Want ik had de kaartjes al besteld…

Het bleek Avro/Tros ledendag te zijn…
De grootste uitdaging van alle bezoeken ooit!

We gingen in de Fata Morgana.
Want we hadden nog één oude krokodil te temmen
en een rij van ruim een half uur.

De kinderen gingen in iedere achtbaan die het park bezit.
Een absoluut record! 
Ik ging zelfs mee in de Vliegende Hollander.
En niet alleen omdat het binnen in de rij zo lekker warm was.
Hoewel…



We hebben zeker vijf uur bij elkaar wachtend doorgebracht.
Maar het vreemde was, het was geen uitdaging.
Zelfs met elkaar in de rij was oké.

Met zes pubers stonden we zelfs drie kwartier tussen de kleine kinderen in de rij, omdat deze mam zo graag in de Droomvlucht wilde! Naast mijn lief dit keer.


Daarna liepen we langs het sprookjespark.
'Kom, we lopen er nog even doorheen,' riepen de meiden.
Ik wist niet hoe snel ik erachteraan moest rennen.
(Voordat de mannen een ander idee kregen.)


We eindigde bij de rode schoentjes!
Wat kan ik er verder nog aan toevoegen.

Hoogstens dat ik hoop dat later als ik oud ben,
 niemand hun schoentjes hoeft af te hakken.




NB.
Nu heb ik voor de herfstvakantie een huisje gehuurd.
Voor acht personen in Bosrijk.
Ik kon het niet laten, het is de nostalgie.
Het was gebeurd voordat ik het wist.

Straks mogen we vijf dagen lang een half uur eerder het park in.
Hoeveel keer zou je in 5x 30 minuten over de kop kunnen?

Ik denk dat ik bij het Diorama op een bankje ga zitten fantaseren.
Wat als ik nu een prins was? ;-)